Wat is reprorecht?
Reprorecht is een jaarlijkse vergoeding die organisaties en bedrijven betalen om voor intern gebruik (digitaal) kopieën te maken van artikelen uit boeken, kranten of tijdschriften. Door middel van deze heffing krijgen de schrijvers, fotografen en uitgevers een vergoeding voor hun auteursrechtelijk beschermd materiaal.
Je kunt deze regeling vergelijken met het betalen van de vergoeding aan Buma en Sena: dit is de licentie die ondernemers nodig hebben om muziek in hun bedrijf te mogen afspelen.
Of zoals Sena het op haar website omschrijft: "Of de muziek nu gebruikt wordt als achtergrondmuziek, amusementsmuziek of in de wachtstand van de telefoon; voor praktisch elke vorm van muziekgebruik heeft u een licentie nodig."
Waar komt de regeling reprorecht vandaan?
De Stichting Reprorecht is in 1974 opgericht en de regeling is sinds 1985 van kracht voor overheidsinstellingen, bibliotheken en scholen. Bij deze instellingen werd vroeger veel gekopieerd om informatie te delen. De publicaties zijn echter beschermd door auteursrecht en door een heffing aan deze instellingen te vragen konden de auteurs hiervoor worden gecompenseerd.
De regeling voor reprorecht werd in 2003 uitgebreid naar bedrijven. Het uitgangspunt was dat alle bedrijven – van groot tot MKB en zzp – die in het bezit waren van een printer of kopieerapparaat een jaarlijkse vergoeding moesten betalen aan Stichting Reprorecht. Dat stuitte op veel weerstand, wie bepaalde immers hoeveel er werd geprint, gekopieerd en gescand voor deze doeleinden?
De betaling was overigens niet aan het aantal apparaten gekoppeld, maar aan het aantal medewerkers van de bedrijven. Voor kleine bedrijven tot twintig medewerkers was het tarief gunstig, nog geen 20 euro per jaar. Voor grote bedrijven met meer dan vijfhonderd man personeel kon het jaarbedrag oplopen tot bijna 5000 euro.
Wie kopieert er tegenwoordig nog?
Dat vroegen de ondernemers zich ook af. De weerstand werd in de loop der jaren dan ook steeds groter: door de digitale opmars nam het aantal kopietjes en printjes steeds meer af: laat staan dat deze artikelen intern werden gedeeld.
Wie de combinatie 'Reprorecht en factuur' googlet, komt diverse pagina's tegen met vragen over deze nota's (vaak denkt men dat het spookfacturen zijn) of hoe je bezwaar kunt maken. De kritiek behelst met name de gedateerdheid, want tegenwoordig gebruikt bijna niemand meer een kopieerapparaat om artikelen te delen, laat staan dat iemand weet hoe de scanner werkt.
De heffing werd in 2013 dan ook uitgebreid naar digitaal kopiëren. Bestanden die als attachment worden rondgemaild of op intranet worden gezet, vallen nu ook onder het reprorecht. Feitelijk veranderde er voor de ondernemers weinig: de te betalen vergoeding bleef nagenoeg gelijk, eigenlijk werd de regeling vooral gemoderniseerd.
Toch stuitte dit op nog meer weerstand van ondernemers die hiervoor werden aangeslagen. De meest gehoorde kritiek is dat de regeling ouderwets is. In het huidige digitale tijdperk, met een generatie die online opgroeit, is het delen van informatie heel normaal.
Niet alleen is men gewend om informatie te delen, men doet dit ook bewust. Kranten of websites die dit niet willen, zetten hun content achter een paywall of creëren andere verdienmodellen.
Veel online media willen juist dat hun artikelen worden gedeeld. Hoe vaker kennis gedeeld wordt, des te meer bezoekers een website kan trekken. Laten we IkGaStarten even als voorbeeld nemen. Boven en onder dit artikel staan een aantal knoppen om dit artikel te delen via de volgende social media-kanalen:
- Google+
- Whatsapp (als je dit artikel leest op een mobiel apparaat)
Hoe vaker dit gedeeld wordt, hoe meer dit artikel gelezen wordt. Een belangrijke doelstelling voor IkGaStarten is dat zoveel mogelijk mensen uit onze doelgroep onze artikelen zien en we op die manier meer bezoekers op onze website krijgen.
Wie houdt het aantal kopieën bij?
Omdat het vrijwel onmogelijk is om vast te stellen hoeveel (digitale) kopieën er per bedrijf worden gemaakt – de regeling gaat niet over kopieën van interne rapporten of e-mails, maar om het dupliceren van auteursrechtelijk beschermd materiaal - heeft Stichting Reprorecht hierop in samenwerking met een aantal brancheorganisaties vier categorieën bepaald:
- Geen kopieën van auteursrechtelijk beschermd materiaal
- Minder dan gemiddeld
- Gemiddeld
- Meer dan gemiddeld
De factuur wordt nu dus gebaseerd op het aantal medewerkers van jouw bedrijf en op de categorie waarop je wordt ingedeeld. Dit wordt door de Stichting gedaan op basis van onderzoek via bureau Veldkamp. Als je het als bedrijf niet eens bent met de categorie waarin je bent ingedeeld, kun je via de website van Reprorecht bezwaar maken.
Aan wie wordt de vergoeding uitgekeerd?
Er blijven veel onduidelijkheden rond de inning én de verdeling van de gelden. Heffingen die de stichting int, worden naar rato verdeeld onder auteurs en uitgevers.
Wie deze vergoedingen ontvangt en waarop dit precies gebaseerd is, wordt nergens helemaal duidelijk, ook niet op de website. De redactie heeft dezelfde vragen begin april naar Stichting Reprorecht gemaild, maar deze bleven onbeantwoord.
Wat moet je doen als je een aanslag krijgt?
Wanneer je personeel in dienst hebt, kun je jaarlijks een factuur verwachten. Via onderzoek van onderzoeksbureau Veldkamp is jouw gemiddeld aantal kopieën in kaart gebracht en de factuur daarop gebaseerd.
Klopt het volgens jou niet in welke categorie jouw bedrijf is ingedeeld? Dan kun je dat via de website van Reprorecht aangeven.
Het starten van een eigen bedrijf is een fantastische sprong in het diepe. Met ons stappenplan weet je zeker dat je niets vergeet en ga jij succesvol van start!
Krijgen ZZP'ers ook een factuur?
Tot een paar jaar geleden wel. Stichting Reprorecht heeft echter met VNO-NCW en MKB-Nederland afgesproken dat ZZP'ers geen jaarlijkse vergoeding meer hoeven te betalen.
Officieel vallen zelfstandigen in de categorie tot twintig werknemers en zij zouden daardoor jaarlijks het vaste bedrag van 17,12 euro moeten betalen.
Omdat dit in verhouding een hoog bedrag was, werd op aandringen van het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) besloten dat ZZP'ers 4,5 eurocent per kopie zouden moeten betalen.
Deze bedragen bleken zo laag en oncontroleerbaar, dat hiervan af werd gezien en alle ZZP'ers vrijstelling voor reprorecht hebben gekregen. Heb je als ZZP'er toch een factuur ontvangen? Dan kun je dat aangeven op de website van Stichting Reprorecht.
Daar vind je ook de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen een factuur of je als ZZP'er af te melden. Let op: als je het bedrag al hebt betaald, wordt het een stuk lastiger om je geld terug te krijgen. Op de nota staat namelijk: 'Nadat u de factuur hebt voldaan, is restitutie in beginsel niet mogelijk.'
Ook interessant voor jou
Algemene voorwaarden opstellen: wanneer relevant?
Hoe stel je een juridisch contract op?
Intellectueel eigendom: zo breng je het in kaart
Een rechtsbijstandverzekering afsluiten: wanneer verstandig?
Zo maak je een goede nieuwsbrief
Een bedrijf starten: voldoe jij aan de wettelijke regels?
