In dit artikel nemen we de Fiscale Oudedagsreserve (FOR) onder de loep. Direct naar een specifiek onderdeel? Klik dan op één van de onderstaande links:
- Wat is de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)?
- Voordelen en voorwaarden van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)
- Pensioen opbouwen door middel van de Fiscale Oudedagsreserve
- Maximaal profijt van de FOR
- Alternatieven voor de Fiscale Oudedagsreserve
- Veelgestelde vragen over de Fiscale Oudedagsreserve
1. Wat is de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)?
De Fiscale Oudedagsreserve (FOR) is een regeling waarmee ondernemers een deel van hun winst konden reserveren dat werd gebruikt als pensioen. Over dit gereserveerde bedrag hoefde je tijdens het afdragen geen belasting te betalen.
Op deze manier bouwde je dus op een fiscaal aantrekkelijke manier een bedrag op voor je oude dag, en tegelijkertijd verlaagde je er je huidige belastingdruk door.
De FOR komt pas vrij wanneer een ondernemer met pensioen gaat of stopt met diens onderneming. Op het moment dat de oudedagsreserve wordt uitgekeerd, dan moet er nog wel uitgesteld belasting worden betaald over dit bedrag.
2. Voordelen en voorwaarden van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)
Voordelen van de FOR
- Voor de korte termijn kun je het gereserveerde geld apart zetten in je bedrijf. Het directe belastingvoordeel dat dat oplevert, kun je benutten voor bijvoorbeeld investeringen in je bedrijf.
- De oudedagsreserve wordt bij je inkomen opgeteld in box 3, waardoor je er mogelijk weinig vermogensrendementsheffing over betaalt.
Voorwaarden van de FOR
- Om aanspraak te kunnen maken op de FOR, moet je voldoen aan het urencriterium te voldoen. Dit betekent dat je minimaal 1.225 uur per jaar in je onderneming investeert.
- Je moet ondernemer voor de inkomstenbelasting zijn. Alleen ondernemers met een eenmanszaak, vof of maatschap komen daarom in aanmerking voor de FOR. Ondernemers met een bv kunnen geen gebruik van deze regeling maken.
- Je hebt aan het begin van het desbetreffende belastingjaar de AOW-leeftijd nog niet bereikt.
Aanvullende voorwaarden
Er zitten enkele extra regels aan de Fiscale Oudedagsreserve vast:
- Pensioenpremies verlagen het maximum van de FOR. Zelfstandigen die deelnemen aan een pensioenregeling door middel van premieafdracht aan een pensioenfonds, moeten dus eerst de pensioenpremie aftrekken van het totaalbedrag dat door middel van de FOR is opgebouwd.
- Het ondernemersvermogen mag niet lager zijn dan het bedrag dat door middel van de FOR is opgebouwd.
3. Pensioen opbouwen door middel van de Fiscale Oudedagsreserve
Veel zzp’ers gebruiken deze regeling om hun oude dag veilig te stellen. Je kunt er namelijk bij de FOR voor kiezen om het gereserveerde bedrag tussentijds om te zetten in een lijfrente of voor banksparen te gebruiken.
Lees hier alles over de pensioenmogelijkheden voor zzp'ers.
Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.
Belastingvoordeel met de oudedagsreserve
Op het moment dat je de FOR (deels) laat vrijkomen, dan moet je dit bedrag bij je inkomen optellen. In dat geval moet je er de uitgestelde belasting over betalen.
Zet je dit bedrag echter om voor de eerdergenoemde lijfrente of voor banksparen, dan heb je voor ditzelfde bedrag een aftrekpost. Deze inleg voor deze spaaropties is namelijk fiscaal aftrekbaar.
Hoe werkt dit in de praktijk?
Je streept hierbij de twee posten ('vrijkomen FOR' enerzijds, en 'te storten geld voor lijfrente/banksparen' anderzijds) tegen elkaar weg. Een bijkomend voordeel bij deze aanpak, is dat je geen belasting over het rendement van de lijfrenteregeling hoeft te betalen.
Wanneer je met pensioen gaat, laat je de lijfrente periodiek uitbetalen. Op dat moment ga je ook de uitgestelde belasting over dit bedrag betalen. Je spreidt dus de uitgestelde belasting en na je pensioen val je waarschijnlijk ook nog in een lager belastingtarief.
Geen belastingvoordeel op korte termijn
Als je de optie gebruikt om de FOR op je eigen balans te 'parkeren' en alleen belastingvoordeel op korte termijn te behalen, dan loop je fiscaal voordeel mis. Je stelt dan het moment van belasting betalen uit, maar benut niet alle voordelen die de FOR kan bieden.
Sterker: je lijdt waarschijnlijk zelfs verlies als je de bedragen uit de FOR alleen daarvoor gebruikt. Want als deze gelden in één keer vrijkomen, dan wordt het volledige bedrag bij je inkomen opgeteld waardoor je in dat boekjaar waarschijnlijk in een hoger belastingtarief komt te vallen.
4. Maximaal profijt van de FOR
Door het volgen van de volgende stappen, bereken je hoe je als ondernemer maximaal voordeel hebt van de FOR. Met deze berekening onderzoek je namelijk hoeveel (extra) pensioeninleg voor jou als ondernemer aftrekbaar van de belasting is:
- Bereken je jaarruimte. Bij een pensioenregeling of lijfrenteregeling bepaal je als zzp’er zelf hoeveel je inlegt en met welke regelmaat je dat doet. Deze inleg kun je tot een bepaalde hoogte aftrekken van de belasting. Hoeveel dit precies is, is afhankelijk van de zogenoemde 'jaarruimte'. Deze jaarruimte kun je berekenen met dit hulpmiddel van de Belastingdienst. Om de jaarruimte voor een specifiek jaar te berekenen, heb je de fiscale gegevens van het voorgaande nodig.
- Bereken je reserveringsruimte. Als je de afgelopen zeven jaar de jaarruimte niet (volledig) benut hebt, dan kun je gebruikmaken van de zogeheten reserveringsruimte. Zo kun je met terugwerkende kracht de volledige jaarruimte van zeven jaar benutten.
Hoogte van de FOR in 2019, 2020, 2021 en 2022
Het bedrag dat je jaarlijks opzij mag zetten voor de FOR, is aan een maximum gebonden. In onderstaande tabel staan de percentages en de maximale bedragen weergegeven die vanaf 2019 golden voor de FOR:
| Jaartal | Maximaal percentage van de winst | Maximumbedrag |
|---|---|---|
| 2019 | 9,44% | € 8.999 |
| 2020 | 9,44% | € 9.218 |
| 2021 | 9,44% | € 9.395 |
| 2022 | 9,44% | € 9.395 |
5. Alternatieven voor de Fiscale Oudedagsreserve
De Fiscale Oudedagsreserve is per 1 januari 2023 afgeschaft. Ondernemers die al gebruikmaakten van de regeling, kunnen over het fiscale jaar 2022 nog een bedrag toevoegen ('doteren').
Lijfrente
Een goed alternatief om als ondernemer voor je pensioen te sparen, is het gebruik van lijfrentekapitaal. De inleg hiervoor is vaak fiscaal aftrekbaar, afhankelijk van de winst en de hoogte van de storting. De uitkering wordt pas belast ten tijde van de uitkering van het kapitaal.
6. Veelgestelde vragen over de Fiscale Oudedagsreserve
- Wat is de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)?
De Fiscale Oudedagsreserve (FOR) is een regeling waarmee ondernemers een deel van de winst kunnen reserveren voor hun pensioen. Dit gereserveerde bedrag zet je om in bijvoorbeeld lijfrente of banksparen en laat je na je pensioen uitkeren. Pas op dat moment betaal je belasting over het bedrag. - Waarom gebruik je de Fiscale Oudedagsreserve?
Zzp'ers gebruiken deze regeling om hun oude dag veilig te stellen. De meeste ondernemers bouwen namelijk niet automatisch een pensioen op. Op deze manier kun je toch fiscaal aantrekkelijk sparen voor je pensioen. - Wat zijn de voorwaarden om gebruik te maken van de FOR?
Om gebruik te kunnen maken van de FOR moet je voldoen aan het urencriterium van 1225 uur, je moet ondernemer voor de inkomstenbelasting zijn en aan het begin van het desbetreffende jaar de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt. - Hoeveel bedraagt de FOR in 2022?
Het bedrag dat je jaarlijks opzij mag zetten voor de FOR, is door de Belastingdienst aan een maximum gebonden. Je kunt niet onbeperkt geld reserveren voor de Fiscale Oudedagsreserve. Voor 2022 is het bedrag 9,44 % van de winst, met een maximum van 9.632 euro. - Wat gebeurt er met de FOR na 2023?
In 2023 kwam er een eind aan de Fiscale oudedagsreserve (FOR). Met het afschaffen wil het kabinet voorkomen dat ondernemers hun oudedagsreserve gebruiken om belastinguitstel te krijgen. Het kabinet maakte als alternatief het storten van een lijfrente aantrekkelijker voor ondernemers.
