Ondernemer leest document

De verplichte AOV voor zzp'ers: wat gaat er veranderen?

De arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) wordt naar verwachting in 2027 verplicht voor Nederlandse zzp’ers. In dit artikel nemen we je mee in de laatste stand van zaken rondom de AOV, de kosten én de redenen om je nú al te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

AOV voor zzp'ers: feiten op een rij

Volgens het CBS telt Nederland in 2023 meer dan 1,1 miljoen zzp'ers. Volgens cijfers van het SEO Economisch Onderzoek kan 30% van de zzp'ers het gemiste inkomen niet opvangen in het geval van langdurige ziekte of een ernstig ongeval. Slechts 23% van zzp'ers heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Drie redenen waarom een AOV voor zzp’ers verplicht wordt

Sinds juli 2023 is het nieuwe pensioenakkoord van kracht. Eén van de maatregelen uit dit akkoord is een verplichte AOV voor ondernemers. Deze afspraak is vooral gericht op zelfstandigen zonder personeel. Waarom ben je straks verplicht om een AOV af te sluiten?

1. Zorgen over inkomensderving

Uit een recente poll onder 1.748 bezoekers van IkGaStarten blijkt dat 62% van de ondervraagden nog geen jaar rond kan komen als de inkomsten uit hun onderneming wegvallen. De helft van hen houdt het zelfs nog geen twee maanden vol met eigen reserves.

AOV-specialist bij Rabobank, Ruud Houtzager, zegt hierover: ‘De overheid maakt zich zorgen over de grote groep zelfstandigen die niets heeft geregeld tegen inkomensderving door arbeidsongeschiktheid.’

‘Wanneer je als zelfstandige door een ongeval, blessure of burn-out niet meer kunt werken, dan heb je geen inkomen. Dit wordt inkomensderving genoemd. Je zult dan bijvoorbeeld eerst je spaargeld moeten gebruiken. Is het geld uit je financiële vangnet op? Dan ben je daarna aangewezen op de bijstand, tegenwoordig de Participatiewet geheten.’

2. Europese Commissie stuurt aan op verplichte AOV

Ook vanuit Brussel wordt aangestuurd op een verplichte AOV. De Nederlandse regering kan aanspraak maken op € 4,6 miljard uit het Europese coronaherstelfonds, mits de wetgeving in 2025 wordt aangenomen. ‘Eén van de voorwaarden is dat de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers door de overheid wordt geregeld', voegt Houtzager toe.

3. AOV verkleint ongelijkheid werknemers

En dan is er nog een derde reden waarom de verplichte AOV er waarschijnlijk komt: het neemt een stuk ongelijkheid ten opzichte van werknemers weg en verkleint de kosten en risico's voor de samenleving. Veel zzp'ers hebben zich niet verzekerd en zijn daarom voor werkgevers relatief goedkoper ten opzichte van personeel in loondienst.

‘Nu hebben veel zzp'ers op de arbeidsmarkt nog een concurrentievoordeel’, zegt Houtzager. ‘Zij betalen in tegenstelling tot mensen in loondienst geen premie voor arbeidsongeschiktheid. Deze kosten hoeven ze nu dus in hun tarieven niet door te berekenen. Maar als ze in de financiële problemen komen, doen ze toch een beroep op de Participatiewet. Dat is een voorziening die uit algemene middelen wordt betaald.’

Waarom hebben veel zzp’ers nu géén AOV?

Hoe komt het eigenlijk dat veel zzp’ers op dit moment geen AOV hebben? Daar worden vaak de volgende argumenten voor gegeven:

De arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) wordt als een dure verzekering gezien. Zzp’ers beschikken over voldoende eigen inkomen om bij arbeidsongeschiktheid eerst zelf rond te komen. Bijvoorbeeld met spaargeld, de waarde van een eigen woning of het inkomen van een partner. Er wordt gedacht dat de verzekeraar niet uitkeert bij arbeidsongeschiktheid. Je kunt je als zzp’er ook aanmelden bij een broodfonds. Je draagt hierbij het risico samen met andere ondernemers. Hiermee dek je maximaal de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid af.

Wanneer gaat de verplichte AOV voor zzp'ers in?

De invoering is inmiddels al een aantal keer uitgesteld, maar staat voor nu op de agenda om (waarschijnlijk) in 2027 in werking te treden. Ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werken aan de contouren van de nieuwe Wet.

Waarschijnlijk wordt er over de plannen een definitief besluit genomen bij het vormen van een nieuw kabinet. Het invoeren zal dan nog even op zich laten wachten. Op z'n vroegst geldt de verplichte AOV dus pas vanaf 2027. In het voorjaar van 2024 verwacht het kabinet een wetsvoorstel hiervoor in te dienen bij de Tweede Kamer.

Voor wie gaat de verplichte AOV gelden?

De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (de wet BAZ) gaat naar verwachting gelden voor ondernemers, zzp’ers, freelancers, beroepsbeoefenaars (inkomsten uit overige werkzaamheden) met én zonder personeel.

Wat gaat de verplichte AOV voor zzp’ers kosten?

Wat jij betaalt voor een AOV hangt af van je wensen en van je persoonlijke situatie. Bovenal geldt: een AOV hoeft niet duur te zijn. De hoogte van de premie wordt onder andere bepaald door je leeftijd en je beroep. Heb je een zwaar beroep? Dan is de kans groter dat je arbeidsongeschikt raakt, waardoor je premie relatief hoger zal uitvallen.

Karien van Gennip (de vorige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft wel al een premie genoemd. Ze verwacht volgens de laatste berichten dat een zelfstandige gemiddeld € 195 per maand voor de wet BAZ gaat betalen.

De premie wordt inkomensafhankelijk en bedraagt naar schatting 6,5% van het inkomen. De premie is fiscaal aftrekbaar. De uitvoering en re-integratie worden uitgevoerd door het UWV. De premie wordt geïnd door de Belastingdienst. De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering dekt maandelijks maximaal ongeveer € 1.935 bruto, het wettelijk minimumloon. Het maximale te verzekeren inkomen is ongeveer € 30.000, met een standaard wachttijd (eigen risicoperiode) van 1 jaar.

Rekenvoorbeeld AOV

Stel dat je arbeidsongeschikt raakt, wat is er dan gedekt bij de verplichte AOV? Dit is misschien minder dan je zou verwachten', zegt Houtzager. 'De dekking is namelijk gebaseerd op het wel of niet nog aankunnen van een drempelfunctie.’

We geven je hiervan een voorbeeld. Stel je bent een timmerman en verdient € 40.000 per jaar. Je bent aan het werk en valt van een ladder, waardoor je (tijdelijk) arbeidsongeschikt raakt. Na een keuring blijkt dat je in theorie wel nog ingezet kan worden als receptionist, want dat kan je fysiek nog aan. Dat is algemeen geaccepteerde arbeid, waarmee je het wettelijk minimumloon kan verdienen. Dat is een (voorbeeld van een) drempelfunctie. Je kan in theorie nog werken en een inkomen verdienen. Je bent dan niet arbeidsongeschikt volgens de wet BAZ.

'Bij veel reguliere AOV's geldt beroepsarbeidsongeschiktheid. Dan kijkt men naar de arbeidsongeschiktheid voor je eigen beroep en daar wordt de uitkering op gebaseerd. Je bent dan dus niet verplicht om een baan aan te nemen in een andere branche', zegt Houtzager. Dit is bij de verplichte AOV in theorie dus wel het geval.

Waarom zou je nu al zelf een AOV afsluiten?

Momenteel is de AOV nóg niet verplicht voor zzp’ers. Dus waarom zou je hem nu al wel afsluiten, bij een verzekeraar? Je denkt als ondernemer na over de toekomst, maar niet alles valt te plannen natuurlijk. Ziek worden of uitvallen door een ongeluk kan zomaar gebeuren, ook al hoop je natuurlijk van niet.

Onderstaande cijfers geven je een beeld van het aantal ondernemers dat arbeidsongeschikt raakt tijdens hun carrière.

1 op de 4 ondernemers raakt (tijdelijk) arbeidsongeschikt 50% van de ondernemers tussen 35 en 65 jaar is tijdens hun carrière langer dan 90 dagen arbeidsongeschikt geweest 14% is zelfs langer dan 5 jaar arbeidsongeschikt

Bron: Adfiz

Zes redenen om nú al een AOV af te sluiten

AOV's bestaan al even voor ondernemers die liever risicovrij leven en werken. Wat zijn de belangrijkst voordelen van een AOV? Een arbeidsongeschiktheidsverzekering via een verzekeraar heeft een aantal belangrijke voordelen:

1. Financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid

Door nu al zelf een AOV af te sluiten heb je eerder al een financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid. Met een AOV ontvang je een uitkering waarmee je bijvoorbeeld je huur, hypotheek en dagelijks levensonderhoud kunt betalen. ‘Het is slim om zo snel mogelijk een financieel vangnet te regelen voor als je met een ziekte, blessure of burn-out te maken krijgt’, adviseert Houtzager.

2. Een verzekering tegen beroepsarbeidsongeschiktheid

Zoals we net al in het voorbeeld van de timmerman hebben uitgelegd, wordt er bij de verplichte AOV niet gekeken naar je opleiding, ervaring of beroepsgroep bij arbeidsongeschiktheid.

Er wordt gekeken of je na een ongeluk of bij een ziekte nog enige vorm van werk kunt doen. Dit kan dus werk zijn waarin je geen ervaring hebt, wat beneden je opleidingsniveau is of wat je persoonlijk niet ligt.

Als je nu een AOV op basis van beroepsarbeidsongeschiktheid via een verzekeraar afsluit kun je dit voorkomen. Een verzekeraar die je verzekert tegen beroepsarbeidsongeschiktheid kijkt naar de gevolgen van een aandoening voor jouw beroep. Hierdoor focust de verzekeraar zich op een betere re-integratie en eventuele aanpassingen in je werk.

3. Meer keuzevrijheid

Een andere reden om nu een AOV af te sluiten is dat je op dit moment nog veel keuze hebt in het afsluiten van een AOV die écht bij je past. Of dit met de verplichte AOV het geval is, weten we nog niet.

Bepaal zelf wat je verzekert: kies je voor een beperkte of uitgebreidere dekking? En hoe lang wil je een AOV-uitkering? Door deze keuzevrijheid kun je de premie zo laag of hoog maken als binnen jouw budget past en de AOV aanpassen naar jouw persoonlijke wensen.

Heb jij al een AOV afgesloten voor de verplichte AOV ingaat? Dan hoef je deze niet stop te zetten. Kanttekening hierbij is wel dat jouw AOV minimaal hetzelfde dekt als de verplichte AOV. Hiervoor komt een speciaal toetsingskader.

Let op: ook nadat de AOV voor zzp’ers verplicht is, kun je een AOV afsluiten die een ruimere dekking biedt dan de verplichte AOV.

4. Hulp bij preventie van arbeidsongeschiktheid

Een verzekeraar helpt je ook met het voorkomen van arbeidsongeschiktheid, onder andere door het aanbieden van preventiediensten. Dit zijn verschillende hulpmiddelen voor zowel je lichamelijke als mentale gezondheid.

5. De premie is aftrekbaar

De kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn dus grotendeels afhankelijk van je persoonlijke situatie. De premie voor een AOV is aftrekbaar bij het aangeven van de inkomstenbelasting. Daardoor vallen de uiteindelijke kosten van de verzekering vaak lager uit dan veel ondernemers denken.

6. De drukte voor zijn

Als de AOV voor zzp’ers verplicht wordt, kan er drukte ontstaan van zzp’ers die op dat moment hun verplichte AOV willen regelen, zelfstandig óf met een adviseur. Bovendien heb je te maken met een medisch acceptatieproces. Hier kan ook wat tijd overheen gaan. Dat ben je liever voor.

Blijf verzekerd van een goed inkomen, ook als je niet meer kunt werken. Rabobank helpt je verder.

Een AOV met een adviseur afsluiten

Een adviseur van Rabobank gaat graag met je in gesprek over een passende arbeidsongeschiktheidsverzekering en helpt je bij het afsluiten. Je wordt ontzorgd en krijgt een passende prijs. Bovendien worden meerdere verzekeraars met elkaar vergeleken. De advieskosten bedragen € 485.

Vraag een adviesgesprek aan

Jouw arbeidsongeschiktheidsverzekering

Bescherm je inkomen met een verzekering voor als je arbeidsongeschikt raakt. Vraag een gesprek aan om jouw risico’s te bespreken of lees meer over deze verzekering en bereken je premie.

Veelgestelde vragen over de verplichte AOV:

Is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) verplicht voor zzp'ers?

Nee, dat is hij (nog) niet. De arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) wordt volgens Interpolis pas op zijn vroegst in 2027 verplicht voor alle zzp'ers. Het kabinet werkt momenteel aan de uitwerking van de plannen die op 3 april 2023 door minister Van Gennip (SZW) werden voorgesteld aan de Tweede Kamer.

Wat is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)?

Als zzp'er kun je ziek of arbeidsongeschikt raken. Je krijgt dan geen uitkering van de overheid, dus je moet je eigen loon doorbetalen. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) vergoedt deze uitkering tot de eindleeftijd die je zelf bepaalt.

Kan ik als zzp'er beter wachten op de verplichte AOV of is het slim om me nu al te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid?

De verplichte AOV komt er waarschijnlijk pas in 2027. In de tussentijd kun je ziek worden of arbeidsongeschikt raken. Je kunt je daarom nu al verzekeren voor de inkomsten die je dan misloopt. Op de premie daarvan heb je zelf invloed.