Internationaal zaken doen doe je niet zomaar, een goede voorbereiding is essentieel. Ga direct naar een specifiek land en lees de do's en dont's.
1. China
Algemeen
Een Chinese gesprekspartner begroet je doorgaans in eerste instantie met een knikje of buiging van je hoofd. Handen schudden is in bepaalde branches ook geen uitzondering meer, maar hiervoor moet het initiatief van de gastheer komen.
Hiermee maak je indruk
Chinezen zijn in eerste instantie vaak vrij gereserveerd. Om ongemakkelijke situaties te voorkomen, moet je onnodig fysiek contact zo veel mogelijk vermijden. Wees daarnaast zo formeel mogelijk in jouw bewoordingen en - heel belangrijk - kom op tijd (of net iets te vroeg) aan op de plaats van bestemming.
Als je tijdens de meeting een punt wilt benadrukken en iets op papier of een scherm wilt aanwijzen, moet je dat met je hele hand doen (en dus niet alleen met je wijsvinger). En ook al maak je gebruik van een Prezi- of Powerpointpresentatie: neem altijd papieren kopieën mee naar de afspraak.
Uit den boze
Kleren maken de man (of vrouw) in China. Draag dus bij voorkeur geen spijkerbroek, maar trek een net pak aan. Vrouwen doen er verstandig aan om zich conservatief te kleden (geen shirt of blouse met korte mouwen) en niet al te hoge hakken te dragen.
Onderdruk daarnaast tijdens je presentatie de neiging om jouw argumenten te ondersteunen met handgebaren. Chinezen gebruiken deze non-verbale manier van communiceren namelijk niet, dus dat leidt alleen maar af.
Nodigt je gesprekspartner je uit voor de lunch? Ga dan tijdens het eten niet door met het bespreken van zakelijke punten, dat wordt gezien als ongepast.
2. Zuid-Afrika
Algemeen
Zuid-Afrikanen bespreken hun zakelijke wensen en belangen het liefst onder het genot van een goede maaltijd. De kans is dus aanwezig dat je een potentiële klant of opdrachtgever niet voor het eerst ontmoet op kantoor, maar in een restaurant.
Je maakt in de meeste gevallen kennis door elkaar de handen te schudden. Zuid-Afrikanen zijn doorgaans vooral geïnteresseerd in wat zij uit deze deal kunnen halen, dus zorg ervoor dat je deze punten goed benadrukt in je pitch.
Hiermee maak je indruk
Zorg ervoor dat je netjes gekleed bent en op tijd aankomt bij de plaats van bestemming (een vlek op je blouse of scheef zittende stropdas zal enorm afleiden).
Vindt de afspraak wel plaats op kantoor? Probeer dan om een afspraak te plannen in de ochtend. Veel Zuid-Afrikanen vergaderen liever om 9 dan 16.30 uur.
Not done in Zuid-Afrika
Verwachten dat je na één meeting al een deal te pakken zult hebben. Zakenmeetings in Zuid-Afrika zijn erg 'casual' ingestoken; daadwerkelijk samen zakelijke afspraken maken zal meestal meerdere contactmomenten in beslag nemen.
Wil je een cadeautje meenemen naar de afspraak? Weet dan dat dit in Zuid-Afrika niet echt gebruikelijk is. Het mag wel, maar zorg dan wel ervoor dat je het presentje altijd aanbiedt met je rechterhand.
Word jij straks ook over de grens succesvol met jouw product of dienst? De Rabobank helpt je hiermee via haar International Desks graag op weg. 
3. Frankrijk
Algemeen
In bepaalde landen hecht men veel waarde aan punctualiteit, maar daar hoort Frankrijk niet bij. Te laat komen is natuurlijk nooit handig, maar de Fransen zullen jou daar minder hard op afrekenen dan - zeg - de Duitsers of Chinezen.
Fransen combineren vergaderafspraken graag met een eetmoment. Jullie meeting kan dus op ieder moment van de dag worden gepland, maar rond de lunch is het meest gebruikelijke tijdstip.
Fransen ontvangen graag een relatiegeschenk, mits het presentje relevant is. Met een relevant boek zit je meestal goed.
Dit zien de Fransen graag
Gaat jouw kennis van de Franse taal niet verder dan "Je m'appelle Kim Jansen et j'habite aux Pays-Bas"? Dat hoeft niet per se ramp te zijn, maar verontschuldig je dan aan het begin van de meeting in ieder geval voor jouw gebrekkige Frans.
Zorg daarnaast voor mooie en goed passende kleding en vermijd felle kleuren. Schud de gastheer- of vrouw altijd (kort maar kordaat) de hand bij zowel binnenkomst als afscheid en 'last but not least': let op je stemgeluid. Te hard praten wordt als storend ervaren.
Houd rekening met
Het feit dat de meeste Fransen de voorkeur geven aan het maken van een afspraak. Spontaan even binnen komen vallen met nieuws is dus niet zo'n slimme zet.
Fransen praten snel en veel en vallen elkaar makkelijk in de rede om alsnog hun punt te maken. Wees dus niet beledigd als dit jou ook overkomt. Anderzijds mag jij jouw gesprekspartner evengoed beleefd onderbreken als dat nodig is.
4. Duitsland
Algemeen
In Duitsland geldt een goed voorbereide ondernemer niet zomaar voor twee, maar voor tien. Als je voor een nieuw project gaat samenwerken met een Duits bedrijf, houd er dan rekening mee dat de aanloopfase veel tijd in beslag kan nemen.
Onze oosterburen hebben daarnaast een uitgebreide zakelijke etiquette; zo is het gebruikelijk dat de oudste gesprekspartner het eerst de vergaderruimte binnenstapt.
En ook al doe je al jaren samen zaken: spreek de Duitse zakenrelatie altijd formeel aan (Herr [achternaam]), tenzij anders aangegeven door je gastheer.
Hiermee maak je indruk
Dat je elkaar de hand schudt bij zowel het begin als het het eind van een meeting. Het kan voorkomen dat de handdruk wordt vergezeld door een lichte buiging van het hoofd.
Het is dan belangrijk dat je terugbuigt (dit niet doen kan als een belediging worden ervaren). Daarnaast doe je er verstandig aan om je enigszins conservatief te kleden en hierbij de voorkeur te geven aan donkere kleuren.
Not done in Duitsland
Te laat komen, ongeacht of het om een zakelijke of privé-afspraak gaat, is in Duitsland uit den boze. Als je wordt uitgenodigd voor een borrel, zorg dan dat je niet te veel alcohol drinkt en dronken het feest verlaat.
En wellicht ten overvloede, maar zorg dat je je kauwgum uitspuwt vóórdat je gaat kennismaken met een Duitse prospect.
5. Argentinië
Algemeen
Business diners zijn in dit Zuid-Amerikaanse land populairder dan business lunches, maar Argentijnen bespreken zakelijke punten graag in restaurants. Daarnaast hechten ze waarde aan een goed verzorgd uiterlijk, dus ook al is het dertig graden of warmer: houd die stropdas toch maar even om.
Goed om te weten: als jij tijdens een vergadering al nadenkend over je gezicht strijkt en hierbij vanaf je kin naar boven beweegt, interpreteert een Argentijn dat gebaar als "Het interesseert me niet" of "Ik weet het niet."
Dit zien Argentijnen graag
Argentijnen werken door tot in de late avonduurtjes. Kijk dus niet raar op als jouw prospect voorstelt om een afspraak in te plannen voor negen uur 's avonds.
Wees zelf altijd op tijd voor afspraken, maar houd er rekening mee dat jouw afspraak best wel eens een half uurtje later kan komen binnenwandelen. Argentijnen houden verder van oogcontact, dus kijk niet te veel weg tijdens je presentatie of het beargumenteren van een standpunt.
Not done in Argentinië
Verwachten dat je in no time een duurzame relatie kunt opbouwen met jouw Argentijnse prospect. Aan het sluiten van een deal gaan de nodige maaltijden en contactmomenten vooraf, dus in dit geval is haastige spoed echt niet goed.
Relatiegeschenken worden gewaardeerd, maar weet wel wát je geeft. Persoonlijke items, zoals een stropdas, vallen bijvoorbeeld vaak minder goed in de smaak dan een goede (geïmporteerde) fles drank.
6. Italië
Algemeen
Kleding en schoeisel dragen van goede kwaliteit is alvast een goede binnenkomer in dit Zuid-Europese land. Bij wijze van begroeting schudt men elkaar de hand en grijpt hierbij mogelijk de arm vast met de andere hand.
Het komt geregeld voor dat Italianen door elkaar spreken, ook bij zakelijke afspraken. Wees dus niet te snel op je tenen getrapt als dit jou tijdens een afspraak overkomt. Hoe meer deelnemers aanwezig zijn bij de vergadering, des te groter de kans dat meerdere mensen tegelijk het woord zullen voeren.
Dit zien de Italianen graag
Italianen hebben veel respect voor de oudere medemens. Zorg dus ervoor dat je aandacht hebt voor de oudste deelnemers aan de meeting. Vindt het overleg plaats bij iemand thuis?
Dan is het gebruikelijk dat je een cadeau meeneemt (liefst verpakt), zoals chocolade of gebak. Geef je een bos bloemen? Weet dan dat dit altijd een even aantal moet zijn. Italianen zijn trots op hun cultuur en praten graag over kunst, eten, wijn en hun familie.
Uit den boze
Gespreksonderwerpen over religie, politiek en de Tweede Wereldoorlog kun je beter vermijden. Ook te laat komen op een afspraak en het uitwisselen van visitekaartjes tijdens een verjaardag of andere sociale gebeurtenis wordt niet gewaardeerd.
Tot slot is geduld op het gebied van ondernemen in Italië een schone zaak, mede doordat zowel de Italiaanse bureaucratie als het rechtssysteem traag werken.
