Kiezen van de juiste rechtsvorm
Natuurlijk is het mogelijk om, na je eerste keuze, de rechtsvorm van je bedrijf te wijzigen. Maar dit is een vrij ingewikkelde en dure aangelegenheid.
Daarom raden we je aan om nog vóór de start van je nieuwe onderneming goed na te denken over de juiste rechtsvorm en hiervoor te kiezen.
We geven je een overzicht van alle mogelijkheden om de juiste keuze te vergemakkelijken.
1. Eenmanszaak
Veel starters kiezen voor de eenmanszaak als rechtsvorm. Een eenmanszaak is een bedrijf waarvan één persoon eigenaar is. Dat wil overigens niet zeggen dat er ook per definitie maar één persoon werkt in de onderneming.
Ook als je direct of in een later stadium personeel wil aannemen, kun je dus kiezen voor een eenmanszaak.
Inschrijving eenmanszaak
Voor de eenmanszaak gelden geen oprichtingseisen. Er hoeft geen akte te worden opgemaakt. Inschrijving van de eenmanszaak in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel is wel verplicht.
Hoofdelijk aansprakelijk
Juridisch gezien bestaat er in de eenmanszaak geen onderscheid tussen privé-vermogen en zakelijk vermogen.
En dat kan een belangrijk risico zijn. Want als het mis gaat met jouw bedrijf, dan is de kans groot dat je bijvoorbeeld ook je koophuis en inventaris kwijtraakt aan de schuldeisers.
Huwelijkse voorwaarden
Je bent hoofdelijk aansprakelijk voor je onderneming. Wanneer je getrouwd bent of gaat trouwen, kan het om deze reden dus slim zijn om huwelijkse voorwaarden te laten opstellen.
Als je alles over de eenmanszaak wilt weten, kun je hierover alles lezen in het artikel Wat je moet weten over de eenmanszaak.
2. De vennootschap onder firma (vof)
De vennootschap onder firma (vof) heeft meerdere eigenaren (de vennoten of firmanten). Deze eigenaren kunnen bestaande personen zijn, maar ook rechtspersonen, zoals besloten vennootschappen (bv's).
Afspraken vastleggen
Net als bij de eenmanszaak worden aan de oprichting van een vof geen bijzondere eisen gesteld.
Hoewel het niet verplicht is een firma- of vennootschapscontract op te (laten) maken, is het wel raadzaam om afspraken over verantwoordelijkheden en bevoegdheden en winstverdeling schriftelijk vast te (laten) leggen. Dit kun je laten doen bij de notaris.
De vof moet worden ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
De vennoten binnen een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk. Dat betekent dat als de vof haar verplichtingen niet nakomt, iedere vennoot met zijn of haar privé-vermogen voor 100% aansprakelijk is.
Dit is ook het geval als deze schulden door een andere vennoot binnen de vof zijn aangegaan. Evenals bij de eenmanszaak kan het hier daarom ook verstandig zijn om huwelijkse voorwaarden te laten opstellen.
Dit moet je weten over de vennootschap onder firma (vof)
3. Maatschap
Een maatschap is een samenwerkingsvorm tussen 2 of meer personen ('maten'), die onder een gemeenschappelijke naam een beroep uitoefenen.
De maatschap komt veel voor bij bijvoorbeeld (tand)artsen, architecten, advocaten en fysiotherapeuten. Iedere maat brengt iets in, bijvoorbeeld arbeid, geld of goederen. Het voordeel hieruit wordt gedeeld.
Maatschap in het Handelsregister
Maatschappen moeten zich sinds 2008 inschrijven in het Handelsregister. Dit geldt overigens niet voor maatschappen die niet extern optreden (stille maatschappen), zoals kostenmaatschappen.
Het is niet verplicht om een akte op te stellen bij de oprichting van een maatschap.
Onderlinge afspraken vastleggen
Het is wel aan te raden om onderlinge afspraken vast te leggen bij een notaris, om ruzie tussen de maten te voorkomen.
Zo doet u er bijvoorbeeld verstandig aan om vast te leggen wat de inbreng is van de maten, welke winstverdeling u gaat hanteren, hoe de verdeling is van bevoegdheden en wat er gebeurt als de maatschap wordt beëindigd.
Gelijke aansprakelijkheid
Alle maten zijn aansprakelijk voor gelijke delen. Dat is dus een belangrijk verschil met de vof, waar iedere vennoot voor 100% aansprakelijk is.
Overige antwoorden op jouw vragen over de maatschap lees je in het artikel 5 vragen het antwoorden over de maatschap.
4. De commanditaire vennootschap (cv)
Een commanditaire vennootschap (cv) is in feite een bijzondere vorm van de vof. Het is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (vennoten).
Bij de cv bestaan twee soorten vennoten: beherende en stille (commanditaire) vennoten. De stille vennoten zijn alleen financieel betrokken. Zij mogen niet namens de cv naar buiten treden.
Oprichting commanditaire vennootschap
De oprichting van een commanditaire vennootschap is vormvrij. Er gelden hiervoor dus geen formele vereisten.
Aangeraden wordt wel om een schriftelijke akte op te maken waarin u vastlegt wat precies tussen de vennoten overeen is gekomen. Het is verplicht de commanditaire vennootschap in het Handelsregister in te schrijven.
Aansprakelijkheid commanditaire vennootschap
Mocht de vennootschap haar verplichtingen niet meer kunnen nakomen, dan zijn de beherende vennoten privé hoofdelijk aansprakelijk voor 100%.
Dit geldt niet voor de commanditaire vennoten. Zij zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag dat zij hebben ingebracht.
Dit moet je weten over de commanditaire vennootschap.
5. De besloten vennootschap (bv)
De besloten vennootschap, vaak afgekort naar simpelweg bv, is een veelgebruikte rechtspersoon, waarbij het kapitaal in aandelen is verdeeld en de risico's van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt.
Aansprakelijkheid en bv
Deze aandelen zijn in het bezit van aandeelhouders, maar kunnen niet vrij worden verhandeld. Een belangrijk voordeel van de bv is dat het een rechtspersoon is.
Dat houdt in dat in veel gevallen niet jijzelf, maar de bv aansprakelijk is voor eventuele schulden.
Let op: als de schulden zijn ontstaan door wanbeleid kun je hierop wél persoonlijk worden aangesproken. Als directeur ben je in dienst van de onderneming.
Oprichting bv
Een bv kan door een of meerdere personen worden opgericht. Bij de oprichting moest de BV vroeger beschikking hebben over een kapitaal van achttienduizend euro (in de vorm van geld of natura, zoals onroerend goed).
Dat is niet meer het geval. Sinds 1 oktober 2012 is namelijk het nieuwe bv-recht ingegaan. De wetgeving met betrekking tot de besloten vennootschap (bv) is sindsdien aanzienlijk veranderd.
Lees er alles over in het artikel 6 vragen en antwoorden over het nieuwe BV-recht.
6. De naamloze vennnootschap (nv)
Slechts weinig starters zullen bij de oprichting van hun bedrijf kiezen voor een nv. Het gaat hier om een vennootschap waarvan het kapitaal is verdeeld in aandelen.
Maar anders dan bij de bv zijn de aandelen van een nv overdraagbaar.
Oprichtingseisen nv
De eisen bij het oprichten van een nv zijn vrijwel gelijk aan die bij het opzetten van een bv, maar hierbij moet je ten tijde van de oprichting nog wel beschikken over een minimumkapitaal. Het gaat hierbij om een bedrag van € 45.000.
Vergelijking nv en bv
Zowel de bv als de nv moeten jaarstukken opstellen en inleveren bij de KvK. De wijze waarop dit moet gebeuren, hangt af van de grootte en omvang van het bedrijf.
Voor de aansprakelijkheid, belastingen, sociale zekerheid en continuïteit van de nv gelden dezelfde regels als voor de bv. Voor een nv in oprichting gelden dezelfde regels als voor een bv in oprichting.
Meer weten over de nv? Lees dan het artikel De naamloze vennootschap: wanneer relevant?
7. De vereniging
Een vereniging is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (leden) met een gemeenschappelijk doel. Belangrijke voorwaarde is dat het maken van winst om onder de leden te verdelen, geen doel mag zijn.
Er mag wel winst gamaakt worden, maar die moet dan ten goede komen aan het gemeenschappelijke doel.
Ledenvergadering van een vereniging
De hoogste macht in een vereniging ligt bij de Algemene Ledenvergadering, waar alle leden in principe één stem hebben.
De ledenvergadering benoemt het bestuur (dat de leiding heeft over de dagelijkse gang van zaken) meestal uit haar midden.
Rechtspersoonlijkheid vereniging
Alle verenigingen hebben rechtspersoonlijkheid. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid en verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid.
Een vereniging oprichten doe je zo, lees er hier alles over.
8. De stichting
Een stichting is bedoeld om met behulp van een vermogen een bepaald doel te realiseren. Dit doel staat beschreven in de statuten.
Een stichting kan een onderneming hebben en winst maken. Die winst moet echter wel ten goede komen aan een ideëel of sociaal doel.
Oprichting stichting
Een stichting heeft geen leden en wordt opgericht bij notariële akte of testament. Een stichting kan door één of meer personen worden opgericht.
Dit kunnen natuurlijke personen zijn, maar ook rechtspersonen (zoals een bv). In de notariële akte staan de statuten van de stichting beschreven. In de statuten staat onder meer:
- De naam van de stichting
- Het doel van de stichting
- De wijze van benoeming en ontslag van bestuurders
- De vestigingsplaats
- De bestemming van het overschot na vereffening van de stichting in geval van ontbinding
Aansprakelijkheid stichting
Een stichting moet worden ingeschreven in het Handelsregister. Zolang dit niet is gebeurd, is iedere bestuurder privé aansprakelijk.
De stichting is een rechtspersoon en dus een zelfstandig drager van rechten en plichten, net als bij een natuurlijk persoon. De bestuurders van een stichting zijn niet aansprakelijk voor schulden van de stichting.
Als de stichting onder de heffing van de vennootschapsbelasting valt, zijn wel de anti-misbruikwetten van toepassing en kunnen bestuurders onder omstandigheden aansprakelijk worden gehouden.
Lees alles over de stichting als rechtsvorm: Stichting oprichten: dit zijn de regels
9. De coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
Een bijzondere en weinig voorkomende rechtsvorm is de coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij.
Een coöperatie komt op voor de materiële belangen van de leden, door overeenkomsten met ze af te sluiten. De winst mag worden uitgekeerd aan de leden.
Onderlinge waarborgmaatschappij
Een onderlinge waarborgmaatschappij is een vereniging van ondernemers die zich bezig houden met verzekeren.
De vereniging sluit verzekeringsovereenkomsten af met met de leden, in het verzekeringsbedrijf dat de vereniging uitoefent.
Voor deze rechtsvorm gelden vrijwel dezelfde regels als voor een coöperatie.
Soorten coöperaties
Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
- Bedrijfscoöperaties: de leden oefenen het bedrijf uit en de coöperatie zorgt voor de inkoop, verkoop en/of bepaalde diensten
- Consumentencoöperaties: de leden kopen goederen van de coöperatie, die deze voor de leden gezamenlijk heeft ingekocht
- Producten- of dienstencoöperaties: de leden zijn tegelijkertijd werknemer van de coöperatie
Oprichting coöperatie
Een coöperatie wordt opgericht door minimaal 2 personen. De oprichting vindt plaats bij notariële akte.
De coöperatie moet worden ingeschreven in het Handelsregister en is verplicht om elk jaar de jaarstukken op te stellen en openbaar te maken.
Wil je meer weten over de coöperatie? Lees dan het artikel Dit moet je weten over de coöperatie
