Vereniging als rechtsvorm
Bij de start van je onderneming kun je kiezen uit verschillende rechtsvormen. Je keuze voor een rechtsvorm hangt vooral af van het type onderneming dat je wilt oprichten. Denk bijvoorbeeld aan de besloten vennootschap (bv) of eenmanszaak. Ook de vereniging is een rechtsvorm waar je uit kunt kiezen.
Omdat veel mensen ooit bij een vereniging hebben gezeten, zijn de meesten wel bekend met het principe van een vereniging. Bij het oprichten van een vereniging gaat het om het nastreven van een bepaald doel. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan verenigingen die actie voeren voor een beter milieu of sporten voor de jeugd willen stimuleren.
Vereniging oprichten met minimaal twee personen
Belangrijk om te weten is dat er minimaal twee personen nodig zijn om een vereniging op te richten. Of het hierbij gaat om een sport- of muziekvereniging maakt voor de rechtsvorm niet uit. Het is overigens niet zo dat een vereniging per definitie klein is. De ANWB is bijvoorbeeld ook een vereniging.
Winst maken met een vereniging
Bij een vereniging is winst maken niet het hoofddoel, je richt je juist op het nastreven van een maatschappelijk doel. Toch is winst maken niet verboden. Je mag dit nastreven, mits deze extra opbrengsten ten goede komen aan het doel van de vereniging. Het is niet toegestaan om de winst uit te keren aan leden.
Als je daadwerkelijk winst maakt, moet je hier vennootschapsbelasting over betalen. Lees hier alles over de vennootschapsbelasting.
Aansprakelijkheid vereniging
Er zijn twee soorten verenigingen die je kunt oprichten. Het verschil zit in de rechtsbevoegdheid:
1. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
Bij deze eerste variant heeft je vereniging dezelfde rechten en plichten als een burger. Je kunt dan bijvoorbeeld een huis kopen of subsidie ontvangen. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid wordt opgericht met een akte van de notaris. In deze akte staan de statuten en afspraken over een mogelijke ontbinding van de vereniging in de toekomst.
Heeft jouw vereniging volledige rechtsbevoegdheid?
Dan moet je de vereniging inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Het is belangrijk is om dit direct te doen, totdat de organisatie is ingeschreven bij de KvK, zijn de oprichters hoofdelijk aansprakelijk voor wanprestaties. Vergeet ook niet om een bevestiging te vragen als de notaris de inschrijving voor de vereniging regelt.
Vindt er een wijziging plaats in het bestuur van de vereniging?
Vergeet die dan niet op tijd (binnen acht dagen) door te geven aan de KvK en de bank. Afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, lopen namelijk ook het risico aansprakelijk te worden gesteld.
2. Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid
Het is niet noodzakelijk om de oprichting van een vereniging bij een notaris vast te leggen, maar dan beschik je over een beperkte rechtsbevoegdheid. In dat geval zijn de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk, en kun je bijvoorbeeld geen subsidie ontvangen.
Ook als je geen notariële akte bezit, kan het zinvol zijn jouw vereniging in te schrijven bij de KvK. Hiermee beperk je de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders.
Verenigingsplan schrijven
Het schrijven van een verenigingsplan is de eerste stap bij het succesvol oprichten van een vereniging. Op een aantal vlakken vertoont zo'n plan overeenkomsten met een regulier ondernemingsplan. Zo moet je in een verenigingsplan in ieder geval de volgende zaken benoemen:
- De activiteiten
- Doelgroep
- Doelstellingen
- De financiële situatie van de vereniging
Daarnaast is het zaak om de statuten en het huishoudelijk reglement samen te stellen.
Let op! Al deze documenten (plan, statuten en reglement) moeten eerst worden goedgekeurd door de leden voordat je de vereniging officieel kunt oprichten. Dat kan bijvoorbeeld bij een algemene ledenvergadering. Dit leg je, zoals hierboven gemeld, officieel vast bij de notaris.
Statuten
Als je de vereniging inschrijft bij de Kamer van Koophandel (KvK), leg je de statuten neer. Als je iets wilt aanpassen, moet je hiervoor ook bij de KvK zijn. In de statuten zijn de volgende zaken verplicht:
- De naam van de vereniging
- Het doel van de vereniging
- De verplichtingen van de leden
- De manier waarop een algemene vergadering wordt gepland
- De manier waarop het bestuur wordt gekozen en ontslagen
- Waar eventueel overgebleven geld naartoe moet als de vereniging stopt.
Huishoudelijke reglement
Een huishoudelijk reglement is een aanvulling op de statuten. Hier vermeld je hoe de statuten concreet worden uitgevoerd. Dit document is niet verplicht en hoef je niet naar buiten te brengen. Het is puur voor de leden en het bestuur van de vereniging zelf.
Financieel plan
Net als bij andere bedrijven moet ook de begroting van jouw vereniging in evenwicht zijn om een financieel gezonde voortgang te kunnen garanderen.
Ledencontributie
De meeste verenigingen zijn hoofdzakelijk afhankelijk van hun ledencontributie. Je kunt je financiële positie versterken door je niet volledig op het inzamelen van contributies te concentreren.
Aan de ene kant kun je dat doen door kosten te besparen, aan de andere kant door te zorgen voor alternatieve inkomsten:
Kostenbesparing:
- Profiteer van de expertise van de leden (intern trainers inhuren)
- Samenwerken met vergelijkbare verenigingen in de regio
- Adverteren: intensiever inzetten op social media in plaats van traditionele media (brochures, regionale krant)
Alternatieve inkomsten:
- Aanvragen van subsidie
- Werven van fondsen en sponsoring
Vrijwilligers werven
Een vereniging valt of staat met je leden; zij zijn het kloppende hart van de vereniging. Om de organisatie draaiende te houden, heb je dus trouwe vrijwilligers nodig.
Of het nu gaat om het verzorgen van trainingen of voorlichtingsbijeenkomsten, het organiseren van een jubileumfeest of het bijhouden van het clubblad: hiervoor kun je vaak bij enthousiaste leden terecht.
Nieuwe vrijwilligers vinden
De meest succesvolle methoden om nieuwe vrijwilligers te vinden, zijn mond-tot-mondreclame van jouw huidige leden, het verspreiden van folders in de buurt en het plaatsen van oproepen op bijvoorbeeld de Facebook-pagina van de vereniging.
Tip! Om vrijwilligers gemotiveerd te houden, is het voor veel verenigingen gebruikelijk om een jaarlijks uitje te organiseren of hun actieve leden een presentje te geven.