Opbouwen pensioen zzp
Hoe bouw je als zzp'er een pensioen op? Waar moet je precies aan denken? En wat zijn de mogelijkheden? We hebben de belangrijkste zaken voor je op een rij gezet in dit artikel. Ben je benieuwd naar een specifiek onderdeel rondom pensioen voor zzp'ers? Klik op de link en ga direct naar een hoofdstuk.
1. Wat is genoeg pensioen?
Het advies is vaak: zorg dat je inkomen na je pensionering met maximaal 30% daalt. Ook de overheid ziet dit als de ondergrens voor een oudedagsvoorziening.
Je houdt dus idealiter 70% over van wat je laatste inkomen was. Na je pensioen bestaat dit inkomen uit vier delen:
Pensioen zzp
-
AOW
-
Pensioen opgebouwd bij werkgevers
-
Zelf opgebouwd pensioen
-
Privévermogen
Bij veel zzp'ers is de som van deel 2, 3 en 4 niet genoeg om het gat tussen de AOW en die 70% van het inkomen te dichten. Is dat bij jou zo? Dan is het verstandig om zo snel mogelijk te kiezen of en wat je daaraan wilt doen voor een voldoende pensioen.
2. Kun je met minder pensioen rondkomen?
Veel zzp'ers gaan ervan uit dat zij eventueel ook met minder dan die 70% toekunnen, zeker als zij nu een relatief hoog inkomen hebben. Voor anderen ligt het zzp-inkomen nu juist relatief laag. Zij sparen niet, omdat het gat tussen AOW en die 70% niet zo groot lijkt.
Weeg alle financiële risico's mee als je uitgaat van een lager percentage. Blijft het inderdaad bij een terugval die jij acceptabel vindt (bijvoorbeeld 50%)? Of is het goed denkbaar dat je nog lager uitkomt?
Hoogte AOW in de toekomst
De AOW staat de laatste jaren onder druk: wat als de AOW-leeftijd verder omhoog gaat? Of de uitkering is lager dan je verwacht? En wat als je straks je bedrijf of huis niet goed kunt verkopen?
Ook qua uitgaven is het niet simpelweg: kleiner wonen en soberder leven. Wat als je extra zorg wilt inkopen? Of als een kind langer en meer ondersteuning nodig heeft?
Heb je als ondernemer geld over of wil je tijdelijk geld aan de kant zetten? Rabobank biedt je mogelijkheden om dit tijdelijk apart te zetten, te sparen voor een doel of extra rendement te behalen.
Mijnpensioenoverzicht
Het levert meer zekerheid op als je wél iets extra's regelt. Check eerst op Mijnpensioenoverzicht.nl wat je kunt verwachten aan inkomen. De volgende stap is: checken of en hoe je jouw inkomen na je pensioen op peil wilt houden.
3. Pensioen voor zzp'ers
Je hebt een aantal opties voor het opbouwen van je pensioen. We zetten ze voor je op een rijtje. Direct naar één van de mogelijkheden? Klik op de link hieronder.
Zelfstandig sparen
Je kunt uiteraard ook voor de ouderwetse manier gaan en iedere maand zelf een bepaald bedrag opzij zetten. Voor zelfstandig sparen heb je wel een flinke dosis discipline nodig.
Iedere maand zet je een bepaald bedrag opzij op een aparte spaarrekening. Als je stopt met werken, keer je jezelf iedere maand een bedrag uit. De rente op een gewone spaarrekening is relatief laag en bij sommige banken betalal je rente voor je spaargel.
Risico: je vormt hierbij zelf het grootste risico, omdat je spaargeld niet is ‘vastgezet’. Je kunt altijd over dit geld beschikken, dus bij een financiële tegenslag is het verleidelijk om het pensioenpotje ‘even’ aan te spreken.
Belastingen: spaargeld telt mee als vermogen in box 3. Dat betekent dat je boven het heffingsvrije vermogen van € 57.000 (in 2023) vermogensbelasting moet betalen. Je hoeft achteraf geen inkomstenbelasting over dit vermogen te betalen. Let op: de grens van het heffingsvrije vermogen was in 2022 nog € 50.650. In 2024 zal de grens weer veranderen.
Banksparen
Risico: klein, want bij banksparen stort je periodiek een vast bedrag op een geblokkeerde spaarrekening. Je kunt dus tussentijds geen geld opnemen. Omdat je geld voor een langere periode vaststaat is de rente hoger dan bij een normale spaarrekening. Je rente staat bovendien vast, dus je weet tevoren je eindsaldo.
Belastingen: deze spaarrekening valt onder box 1 en is dus vrijgesteld van vermogensheffing. Ook als jouw spaargeld boven het heffingsvrije bedrag komt, hoef je geen vermogensbelasting te betalen.
Daarnaast is het periodieke spaarbedrag fiscaal aftrekbaar; daarom wordt deze vorm van sparen ook wel fiscaal aftrekbaar pensioensparen genoemd. Je moet er wel inkomstenbelasting over betalen op het moment dat de periodieke uitkeringen beginnen.
Na je pensioen zit je meestal in een lager belastingtarief dan nu. Banksparen kan daarom gunstig zijn. Je betaalt namelijk pas na je pensioen belasting over een deel van je inkomen.
Lijfrenteverzekering
Als je kiest voor de optie lijfrente, spaar je door de jaren heen voor een bedrag. Nadat je eenmaal bent gestopt met werken, zal dit in termijnen worden betaald. Sparen voor een lijfrente kan tegenwoordig via een bank of verzekeraar. De premie die je betaalt is tot een zekere hoogte fiscaal aftrekbaar.
Risico: bij een lijfrenteverzekering stort je geld waar je niet meer kunt aankomen. Dit is vergelijkbaar met banksparen. Alleen: bij een verzekering hangt het rendement af van de winst van de verzekeraar, in plaats van een vooraf vastgestelde rente.
Je eindsaldo is dus niet precies te voorspellen. Houd er verder rekening mee dat als de verzekeringsmaatschappij failliet gaat, er geen garantiefonds bestaat. Als een bank failliet gaat, is er een bedrag van € 100.000 gegarandeerd.
Belasting: ook de stortingen voor de lijfrente vallen in box 1 en zijn daarmee fiscaal aftrekbaar.
Tip: Nabestaanden krijgen alleen een lijfrente uitgekeerd als je daarbij een overlijdensrisicoverzekering hebt afgeloten. Bij sparen erven de nabestaanden automatisch.
Stakingswinst omzetten in lijfrente
Als startende ondernemer bent je het vast nog niet van plan, maar als je ooit besluit om uw bedrijf stop te zetten, zou je ervoor kunnen kiezen om de stakingswinst om te zetten naar een lijfrente.
Ook hiervoor gelden een aantal voorwaarden. Een kleine kanttekening is dat je op dit moment natuurlijk geen zekerheid hebt over of je bij het eventuele staken van je onderneming nog steeds winst hebt. Bedenk van tevoren dus goed of je bereid bent om dit risico te nemen.
Fiscale Oudedagsreserve (FOR)
Dit is een geval apart, omdat je bij deze constructie vervolgens alsnog moet kiezen tussen banksparen of een lijfrenteverzekering. Het werkt zo: je bouwt pensioen op door geld dat meetelt als winst voor de belasting 'apart te zetten' in de Fiscale Oudedagreserve (FOR).
Je zet het niet echt apart, maar je stelt de belastingheffing over dat specifieke deel van de winst uit.
Je kiest dus voor belastingvoordeel op dit moment.
Na je pensioen betaal je dit (zie ook de tip bij banksparen). Dit voordeel gebruik je vervolgens voor banksparen of een lijfrenteverzekering.
Voorwaarden Fiscale Oudedagsreserve (FOR)
Vanaf 1 januari 2023 stopt de opbouw van de fiscale oudedagsvoorziening (FOR). Je kunt dan geen gebruik meer maken van deze regeling. Het is nog onduidelijk of er een alternatief komt voor deze fiscale oudedagsvoorziening.
Heb je in voorgaande jaren gebruik gemaakt van de FOR en een reserve opgebouwd? Dan mag je deze reserves laten staan en alsnog afhandelen.
- Meer weten over de FOR-regeling? In dit artikel lees je er meer over.
Je kon met de FOR elk jaar 9,44% van je winst aftrekken. De Belastingdienst bepaalde ieder jaar het maximale bedrag dat zzp’ers mogen reserveren. Moet je nog je aangifte doen over het boekjaar 2022? Voor 2022 is het maximumbedrag dat je van de winst kunt aftrekken € 9.632.
Urencriterium
Een belangrijke voorwaarde voor deelname aan deze regeling is dat je voldoet aan het urencriterium. Daarnaast moet je aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt en je moet door de Belastingdienst worden gezien als ondernemer.
Deze laatste eis betekent dat alleen zzp'ers, eenmanszaken en VOF's hiervan gebruik kunnen maken. Ondernemers voor de vennootschapsbelasting, zoals ondernemers met een bv, kunnen de reserve niet vormen.
ZZP-Pensioenfonds
Zzp'ers kunnen tegenwoordig meedoen aan een pensioenregeling voor zelfstandigen waarbij je zelf flexibel pensioen kunt opbouwen. Dit zogenoemde ZZP-pensioenfonds is opgezet door vier zzp-organisaties en pensioenuitvoerder APG en nu onderdeel van verzekeraar a.s.r.
Een belangrijk verschil met collectieve pensioenfondsen voor werknemers is dat alle premies wel collectief belegd worden, maar dat de inleg van jou blijft. Het geld dat je inlegt, krijg je dus ook weer terug. Het is in feite een beleggingsrekening met fiscaal voordeel.
Voorwaarden ZZP-pensioenfonds
Bij deze pensioenregeling bepaal je zelf hoeveel je inlegt en met welke regelmaat je dat doet. Daarnaast kun je deze inleg tot op een bepaalde hoogte aftrekken van de belasting. Hoeveel dit precies is, is afhankelijk van de jaarruimte.
Verder mag je zelf bepalen vanaf welke leeftijd je het pensioen laat uitkeren, bepaal je zelf de looptijd van de pensioenuitkering en mag je het opgebouwde vermogen laten uitkeren bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Dit gaat dan uiteraard wel ten koste van je pensioen.
Verplichte pensioenregeling
In principe regel je als ondernemer je pensioen zelf, maar er zijn bepaalde sectoren en beroepen waar ondernemers verplicht meedoen aan een zogenaamd beroepspensioenfonds.
Dit heeft te maken met de Wet Verplichte Beroepspensioenregeling en is onder meer van toepassing op huis- en dierenartsen, notarissen, fysiotherapeuten, schilders en stukadoors.
Aanmelden gaat niet vanzelf, je moet hiervoor dus zelf het initiatief nemen. Doe dit bovendien ruim op tijd, omdat je anders het risico loopt om in één keer alsnog het hele bedrag te moeten betalen.
Bij Rabo ZelfZeker regel je als ondernemer eenvoudig zelf je verzekeringen. 
Pensioen zzp: meest gestelde vragen
- Hoe bouw je als zzp'er een pensioen op? Je kunt als zzp'er op verschillende manieren je pensioen opbouwen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor zelfstandig sparen, banksparen, lijfrenteverzekering of voor een ZZP-Pensioenfonds.
- Heb je recht op pensioen als zzp'er? Als zzp'er heb je recht op AOW (Algemene Ouderdomswet), dat kun je zien als een soort basisinkomen voor je pensioen. Vaak is dit bedrag niet voldoende om van te leven. Je bent als zzp'er zelf verantwoordelijk om dit bedrag aan te vullen door zelfstandig een pensioen op te bouwen.
- Hoeveel spaargeld moet je als zzp'er hebben? Het Nibud adviseert zzp'ers om een buffer te hebben van 3 tot 5 maanden
Tips van de redactie
Hoe verzeker je jouw personeel
Ondernemingsplan voorbeeld: zzp
Welk tarief mag jij als zzp'er rekenen?
