Wat is een cao?
Cao staat voor 'collectieve arbeidsovereenkomst'. In een cao staan afspraken over arbeidsvoorwaarden van een grote groep werknemers. Denk hierbij aan voorwaarden als loon, pensioen, vakantiedagen, werktijden en de opzeggingstermijn.
Een cao wordt afgesloten door een of meer werkgevers, een of meer werkgeversorganisaties en een of meer werknemersorganisaties (vakbonden)
Wat voor soorten cao’s zijn er?
- Ondernemings-cao
Deze collectieve afspraak geldt binnen een bedrijf en is vooral van toepassing voor middelgrote en grote bedrijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de NS of de Rabobank.
Een ondernemings-cao wordt afgesloten tussen een werkgever en een of meer werknemersorganisaties.
- Bedrijfstak-cao (branche-cao)
De bedrijfstak-cao geldt voor alle bedrijven en werknemers in een branche. Een voorbeeld hiervan is de bouw-cao.
Een bedrijfstak-cao wordt afgesloten tussen een werkgever of werkgeversorganisatie en een of meer werknemersorganisaties.
De cao geldt alleen voor de bedrijven en werknemers die zijn vertegenwoordigd door de partijen die de cao hebben afgesloten.
Is een cao verplicht?
Een cao is niet verplicht voor werkgevers. Er zijn een aantal situaties waarbij een cao wél verplicht is (zie hieronder), maar je kunt ook zelf afspraken maken met je werknemers over de arbeidsvoorwaarden.
Hierbij volg je de algemene regels van de arbeidswetgeving. Deze leg je dan vast in een arbeidsovereenkomst.
Je bent in de volgende situaties verplicht om een cao te volgen:
- Je hebt zelf een ondernemings-cao afgesloten met een of meer werknemersorganisaties.
Deze cao geldt binnen je bedrijf en is je eigen initiatief. - Je bent lid van een werkgeversorganisatie die een cao heeft afgesloten voor je bedrijfstak.
Dit is de branche-cao. Hierin staan de afspraken die binnen een bepaalde sector gelden, zoals de bouw of horeca. Vanwege je lidmaatschap van een brancheorganisatie ben je gebonden aan deze bedrijfstak-cao. - Je bent geen lid van een werkgeversorganisatie, maar je valt wel onder een cao die algemeen verbindend is verklaard.
Deze algemeen verbindend verklaarde branche-cao geldt voor alle werkgevers en werknemers in een specifieke bedrijfstak. Ook al ben je geen lid van een werkgeversorganisatie.
Marktcijfers nodig?Per branche hebben wij de laatste cijfers en trends voor je verzameld. Ideaal voor het opstellen van jouw marktonderzoek of jaarplan!
Bekijk cijfers & trends
Wat is een algemeen verbindend verklaarde (avv) cao?
Werkgevers of werkgeversorganisaties met een branche-cao kunnen bij het ministerie van SZW vragen of de cao voor de gehele sector kan gelden. Dus ook voor niet-leden van een brancheorganisatie. Deze cao wordt dan algemeen verbindend verklaard.
De meeste bedrijfstak-cao's zijn door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen verbindend verklaard. De minister kan dit doen, bijvoorbeeld om te voorkomen dat werkgevers op arbeidsvoorwaarden gaan concurreren.
Ook al ben je geen lid van een werkgeversorganisatie, maar wel onder een bedrijfstak, dan moet je je toch aan de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen houden.
Checken onder welke cao je valt
Het kan dus zijn dat je niet weet dat je onder een cao valt, die algemeen verbindend is verklaard. Denk er dus altijd aan om dit te checken.
- In dit document van het ministerie van SZW vind je de cao-afspraken van 2020.
- In dit overzicht van FNV Bondgenoten vind je alle cao’s per branche en subbranche.
Let op: Wanneer je een cao hebt afgesloten, moet je dit vermelden in de individuele arbeidsovereenkomst van de werknemer.
De cao gaat altijd voor de arbeidsonvereenkomst.
De afspraken in de cao gaan voor de afspraken in de arbeidsovereenkomst. Je kunt in de arbeidsovereenkomst dus bijvoorbeeld nooit een lager minimumloon opnemen dan in de cao is afgesproken.
Moet ik een cao toepassen op mijn werknemers?
De bestaande cao in jouw vakgebied speelt daarbij een belangrijke rol. De kans is groot dat er al een cao is in jouw branche. Als je lid bent van een werkgeversorganisatie ben je verplicht deze cao toe te passen.
Ben je geen lid van een werkgeversorganisatie, dan kan de bedrijfstak-cao alsnog algemeen verbindend verklaard zijn door de minister. Als dit het geval is, ben je dus verplicht de cao toe te passen op de arbeidsvoorwaarden voor je personeel.
Een cao toepassen is dus in eerste instantie niet verplicht, maar je moet wel goed uitzoeken welke situatie op jou van toepassing is.
