Crowdfunding is een alternatieve financieringsmethode, waarbij meerdere individuen of partijen in hetzelfde bedrijf of product investeren. Dit proces verloopt verloopt vaak zonder invloed en inbreng van financiële intermediairs; er is dus sprake van direct contact tussen de investeerders en ondernemers.
Het idee hierachter is dat investeerders samen meer kunnen dan alleen. Wanneer iedere geldschieter afzonderlijk een klein bedrag in een startup investeert, zal het benodigde startkapitaal alsnog kunnen worden gerealiseerd.
Waar komt crowdfunding vandaan?
Crowdfunding lijkt op het eerste gezicht misschien een ontwikkeling te zijn van de laatste jaren, maar het tegendeel is waar. Deze sociale financieringsvorm is namelijk van alle tijden. Zo werd al in 1864 de eerste Raiffeissen-Bank ook gefinancierd door een 'crowd'.
Er wordt de laatste jaren wel weer meer aandacht aan crowdfunding besteed door het veranderende financieringslandschap. Daarnaast maakt de opkomst van internet en social media het stukken eenvoudiger om eventuele geldzoekers en geldaanbieders online samen te brengen.
De term is afgeleid van crowdsourcing, waarbij via een online oproep meerdere partijen worden opgeroepen om betrokken te zijn bij een bepaalde actie. In het geval van crowdfunding is dat dus investeren.
Past crowdfunding bij mij?
Niet ieder bedrijf of project is geschikt voor crowdfunding. Om te kijken of deze alternatieve financieringsvorm bij jou past, kun je jezelf deze vragen stellen.
- Kun je duidelijk aangeven waarvoor je de gevraagde lening nodig hebt?
- Beschik je over een netwerk van mensen dat je enthousiast kunt maken over jouw bedrijf?
- Bied je jouw potentiële investeerders een duidelijke tegenprestatie?
- Kun je jouw plan in een korte tijd presenteren aan zo veel mogelijk mensen, zowel binnen jouw eigen netwerk als daarbuiten?
Crowdfunding in 8 stappen
Bij deze financieringsvorm is het erg belangrijk dat je vooruitkijkt en van tevoren nadenkt over hoe je jouw plannen kunt realiseren. Daar ben jij bij gebaat, maar je potentiële investeerder ook.
Het geheime sleutelwoord bij het opstellen van een crowdfunding plan is dat je jouw ideeën zo veel mogelijk moet concretiseren. Een leuk idee alleen is namelijk niet genoeg om de financiering rond te krijgen.
Benieuwd welke stappen je moet zetten om aan de slag te gaan met crowdfunding? Klik op een van de links hieronder om direct naar een van de stappen te gaan:
- Stel een goed ondernemingsplan op
- Welke crowdfunding is van toepassing op jouw bedrijf?
- Kies de juiste intermediair
- Stel je voorwaarden vast
- Een goed contract opstellen
- Breng je administratie op orde
- Betaal je intermediair
- Breng je investeerders op de hoogte
1. Stel een goed ondernemingsplan op
Een succesvolle crowdfunding campagne staat of valt vaak met het opstellen van een overzichtelijk plan. Een crowdfunding plan schrijf je zowel voor jezelf (om jouw plannen, doelstellingen en actiepunten concreet te maken) als voor investeerders. Met onderbouwde argumenten kun je meer indruk maken bij potentiële geldschieters.
Elke startende ondernemer heeft baat bij een ondernemingsplan. Hier leg je vast hoe je jouw onderneming wilt opzetten. Zo'n ondernemingsplan schrijf je in eerste instantie vooral voor jezelf. Het zijn immers de financiële afspraken die jij met jezelf maakt. Daarnaast is een goed onderbouwd plan noodzakelijk om investeerders te overtuigen.
Een kort maar krachtig verhaal
Maak het verhaal aantrekkelijk en herkenbaar voor investeerders, het idee (en de mogelijkheden voor hen) moet bij de doelgroep gaan 'leven'. Zorg dat je niet te langdradig bent. Daarnaast is het van belang dat je goed op de hoogte bent van de doelstellingen van jouw project:
- Wat wil je hiermee bereiken?
- Op welke termijn?
- Wat heb je daarvoor nodig?
- En wat kan de investeerder op termijn van jou verwachten?
Is je onderneming financierbaar?
Potentiële investeerders op crowdfunding-websites geloven je niet op je woord, dus houd er rekening mee dat je jouw plan ook concreet moet maken. Een idee alleen is niet genoeg om de financiering rond te krijgen.
Natuurlijk komt in deze opzet ook naar voren welk bedrag je nodig hebt. In een volledig plan vermeld je daarnaast hoe je aan deze benodigde financiering wilt komen. Heb je geschreven dat dit via crowdfunding moet gebeuren? Dan is het belangrijk dat je ook aangeeft hóe je dat denkt te gaan doen.
2. Welke crowdfunding is van toepassing op jouw bedrijf?
Wanneer je in het plan aangeeft dat je (gedeeltelijk) gebruik wilt maken van crowdfunding, dan zul je moeten beslissen welke vorm het best aansluit bij jouw doelen. Op basis van deze afwegingen kiest je uiteindelijk het type crowdfunding dat goed bij jouw ideeën aansluit.
Overweeg jij om mensen mede-eigenaar te maken van jouw nieuwe project of bedrijf, spreekt het idee van een lening jou meer aan of verwacht je misschien dat mensen jouw sponsoraanbod erg verleidelijk zullen vinden?
- Investeringen.
Zo kan de investering worden gedaan als donatie of als lening die later zal worden terugbetaald. Vraag je om investeringen? Besef dan goed dat je dit geld altijd moet terug betalen, meestal mét rente. - Sponsoring/donaties.
Bij sponsoring of het vragen van donaties hoeft dit niet. Het is een soort gift. Dat betekent dat deze crowdfundingvorm niet voor alle projecten, sectoren of bedrijven geschikt zal zijn. Streef jij een idealistisch doel na? Dan is donatie wellicht een goede methode. - Voorverkoop.
Door je producten alvast te verkopen voordat je levert, heb je extra kapitaal om te investeren. - Aandelenuitgifte/delen in de winst
Daarnaast kan er een aandelenuitgifte worden vastgesteld of gedeeld worden in de winst, maar het komt ook voor dat er tussen partijen een deal wordt gesloten voor een niet-financiële beloning. Denk aan een biologische boer die het jaarlijkse rendement in natura uitkeert: voor vijftig euro aan biologisch vlees.
3. Kies de juiste intermediair
Veel ondernemers die gebruik willen maken van crowdfunding schakelen hiervoor een intermediair of platform in. Zo'n bemiddelaar:
- regelt de contracten;
- zorgt ervoor dat investeerders die geld toezeggen het bedrag ook daadwerkelijk storten;
- en neemt de periodieke rente- en aflossingsbetalingen voor zijn rekening.
Je hebt misschien al wel eens van websites als Symbid en Kickstarter gehoord, maar de laatste jaren zijn daar nog veel meer platformen bijgekomen. Neem voor Nederlandse projecten bijvoorbeeld eens een kijkje op Collin Crowdfund, of Oneplanetcrowd, dat zich primair richt op duurzame en innovatieve campagnes.
Maak gebruik van een crowdfundingplatform
Een intermediair beheert in de meeste gevallen een eigen crowdfundingplatform en maakt hierop jouw plannen bekend. Bijkomend voordeel: zo'n bemiddelaar kan branchespecifiek sneller een breder publiek bereiken.
Sommige intermediairs checken bovendien de plannen van kapitaalzoekers grondig voordat de oproep daadwerkelijk op het platform wordt geplaatst.
Vertel een persoonlijk verhaal
Bij crowdfunding speelt emotie een rol bij de beslissing van iemand om geld in iets te investeren. Wanneer iemand zich betrokken voelt bij (de doelstelling van) een specifiek project, zal hij/zij eerder geneigd zijn hierin te investeren.
Het vertellen van een persoonlijk verhaal kan hierbij helpen. Durf jezelf dus te laten zien en leg uit waar jouw bedrijf voor staat. Laat zien dat je passie hebt voor jouw werk en het project waarvoor je kapitaal probeert te vergaren.
4. Stel de juiste voorwaarden vast
Iets anders waaraan je moet denken: beslis op tijd tegen welke voorwaarden je straks gebruik wilt maken van crowdfunding. Na hoeveel jaar mogen mensen die door middel van eigen vermogen participeren in het project (of bedrijf) hun aandeel verkopen? En tegen welke koers kan dit dan?
Indien jij straks gebruikmaakt van een lening, doe je er verstandig aan om tijdig na te denken over het rentepercentage en hiervoor een aflossingsplan op te stellen.
Voorwaarden en voordelen bij crowdfunding
In hoeveel jaar wil jij de lening terugbetalen? En ga je dit doen door maandelijks een vast bedrag over te maken of los je de lening na afloop liever in één keer af?
Bepaal daarnaast welke kortingen of voordelen jij straks wilt gaan aanbieden. Daarbij is het belangrijk dat je de voorwaarden laat aansluiten bij wat je in het plan voor de crowdfunding-campagne aanbiedt.
Je verleidt 'crowdfunders' het snelst wanneer je een vergoeding kunt bieden die meer oplevert dan beleggen of sparen.
Er zijn diverse manieren om aan startkapitaal te komen. Welke vorm past bij jou? Rabobank heeft de verschillende financieringsvormen voor je in kaart gebracht.
5. Stel een goed contract op
Ook bij crowdfunding onmisbaar: het opstellen van een goed contract. Hierin leg je wederzijdse rechten en verplichtingen vast. Geef bijvoorbeeld duidelijk aan wat jouw rechten zijn indien iemand die geld beschikbaar stelt hiermee uiteindelijk niet over de brug komt.
Maar ook: wat mag een investeerder doen wanneer iemand zijn aflossingsverplichtingen niet nakomt?
Schakel een deskundige in
Daarnaast mag er geen onduidelijkheid bestaan over het feit dat investeerders wel of niet kunnen terugvallen op zekerheden.
Maak jij geen gebruik van een intermediair die dit voor jou kan regelen? Dan is het raadzaam om hiervoor een juridisch deskundige in te schakelen die – uiteraard in samenspraak met jou – een goed contract opstelt.
6. Breng (en houd) je administratie op orde
Beschik jij eenmaal over een getekend contract en heb je vastgesteld dat het benodigde bedrag door een investeerder is bijgestort op jouw bankrekening? Dan is het tijd om aan de slag te gaan met de uitvoering en het realiseren van de plannen.
Daarbij hoort ook: het voldoen aan jouw verplichtingen als ondernemer.
Om goed inzicht te krijgen in deze administratieve verplichtingen, is het essentieel om de bedrijfsadministratie op orde te brengen en te houden. Uit de administratie moet blijken op welk moment jouw investeerders recht hebben op terugbetaling en/of de overeengekomen vergoeding.
7. Betaal jouw intermediair
Heb jij tijdens jouw zoektocht naar financiering gebruikgemaakt van een financieel adviseur of crowdfundingplatform? Dan moet je hiervoor in veel gevallen een vergoeding betalen.
- Meestal vindt deze transactie plaats op het moment dat het plan voor je crowdfunding-campagne wordt geplaatst op de website van de intermediair. Andere bemiddelaars vragen een bepaald percentage van het eindbedrag dat jij via crowdfunding binnenhaalt.
- Weer een andere mogelijkheid is dat de partijen die geld investeren een bepaald percentage van het geïnvesteerde bedrag moeten betalen aan de intermediair.
- Ook een combinatie van dergelijke vergoedingen behoort tot de mogelijkheden.
8. Breng jouw investeerders op de hoogte
De personen die in jouw plannen investeren zijn heel waardevol. Dat geldt voor alle investeerders, maar zeker ook voor investeerders uit de crowd.
Zij zijn vanaf het eerste begin betrokken bij jouw project en bedrijf en kunnen jou (gevraagd en ongevraagd) advies geven over de bedrijfsvoering. Ook zijn zij straks meer dan eens jouw belangrijkste (toekomstige) klanten en ambassadeurs.
Blijf bij crowdfunding altijd open communiceren
Het is dan ook zeker aan te raden om er met hen een open communicatie op na te houden. Over waar jij nu mee bezig bent, hoe het staat met de uitvoering van jouw plannen, maar ook over hoe jij er momenteel financieel voor staat.
Mocht het onverhoopt wat minder gaan, komt dat straks niet als een grote verrassing en kan de crowd jou helpen om het tij te keren en op die manier tegelijkertijd hun investering te beschermen.
Houd een blog of vlog bij en stel je investeerders op de hoogte van nieuwe mijlpalen.
Je kunt je investeerders via de mail op de hoogte houden, maar vergeet ook niet om regelmatig updates op social media te plaatsen. Veel meer dan professionele investeerders – die vaak puur naar rendement kijken – zijn crowdfunders geïnteresseerd in jouw belevenissen.
Wat zijn de voordelen van crowdfunding?
Het meest voor de hand liggende voordeel is dat je bij crowdfunding niet afhankelijk bent van een enkele investeerder. Bovendien kun je aan de populariteit van een oproep al een beetje aflezen hoe makkelijk je de investering zult binnenhalen.
Als veel mensen positief reageren op jouw oproep, is dat een teken dat je iets goeds in handen hebt. Daarnaast is crowdfunding met name een uitkomst voor branches waar het vinden van investeerders al helemaal niet vanzelfsprekend is, zoals de creatieve industrie.
Zo slagen steeds meer beginnende kunstenaars en musici erin hun kunstwerken en albums via crowdfunding te financieren.
Kleven er ook nadelen aan?
Het kan natuurlijk gebeuren dat je een oproep plaatst op een van de vele online platforms en hierop vervolgens weinig reacties van investeerders ontvangt.
Daarnaast kan het gebeuren dat een investeerder, die eerst heel enthousiast reageerde op jouw plannen, later besluit om zijn bijdrage alsnog stop te zetten. In dat geval zit er niets anders op dan op zoek te gaan naar een nieuwe geldschieter, of zelf het financiële gat op te vullen.
Zet jouw netwerk in bij de promotie
Onmisbaar bij het verspreiden van de boodschap van jouw crowdfundingcampagne: je netwerk. Plan voldoende tijd in om mensen in je netwerk te benaderen. Zo kan de bekendheid van jouw project of bedrijf zich zowel online als offline als een soort olievlek verspreiden.
De eerste potentiële investeerders die je hiervoor benadert, zijn je vrienden, familie en bestaande zakelijke relaties. Deze investeerders van het eerste uur kunnen op den duur gaan fungeren als een soort ambassadeurs. Ze kunnen je helpen je campagne bij een grote(re) doelgroep onder de aandacht te brengen.
Benader onbekenden
Om de bekendheid van het crowdfundingproject verder te vergroten, kun je zelf bedrijven, brancheorganisaties en groepen met jouw plannen op bijvoorbeeld LinkedIn benaderen.
Met een beetje geluk wordt jouw idee ook opgepikt door de media en schrijft een journalist of blogger er een artikel over in de krant of op een website.
Lees over de start van andere ondernemers bij onze startersverhalen.
Voor het genereren van media-aandacht geldt doorgaans wel: hoe vernieuwender de campagne, des te groter de nieuwswaarde voor een nieuwsmedium om hieraan aandacht te besteden.
7 opvallende crowdfunding-campagnes die veel geld ophaalden
Niet elk succesvol crowdfundingproject vereist een serieuze insteek. Deze lijst bestaat uit 7 voorbeelden van opvallende of ronduit gekke Kickstarter-campagnes die ondanks alles veel geld wisten op te halen.
1. Zwembad van de toekomst
- Naam: +POOL
- Initiatiefnemer: Archie Lee Coates
- Wat: Manhattan wordt omringd door water, maar een duik nemen in de vervuilde Hudson is allesbehalve gezond. Hierin wil de bedenker van het project +POOL verandering brengen.
Samen met zijn team werkt Archie Lee Coates aan de bouw van een drijvend en zelffilterend zwembad, zodat New Yorkers in de nabije toekomst op verantwoorde wijze in de rivier kunnen badderen.
Donateurs ontvangen een tegel met hun naam erop en mogen straks als een van de eersten een duik nemen in dit innovatieve zwembad. Tot nu toe hebben ruim 1.390 mensen een donatie gedaan. - Opgehaald bedrag: 322.040 euro.
2. Koken met zwaarden
- Naam: Combat Kitchenware
- Initiatiefnemer: James Brown
- Wat: Alles is geoorloofd in oorlog en de liefde. En in de keuken, moet de initiatiefnemer van Combat Kitchenware gedacht hebben.
In 2012 haalde James Brown met een crowdfundingcampagne geld op voor de productie van 'The Fighting Mans Frying Pan'. Het standaard handvat kon vervolgens worden vervangen door - jawel - een zwaard. - Opgehaald bedrag: 41.088 euro.
3. Wolkenboodschap
- Naam: Kurt Braunohlers Cloud Project
- Initiatiefnemer: Kurt Braunohler
- Wat: Deze crowdfundingcampagne is een oudje, maar is zo geestig dat hij toch niet in deze lijst mag ontbreken. De Amerikaanse komiek Kurt Braunohlers haalde in 2013 genoeg geld op om een piloot in te huren om een grappige boodschap in de lucht te schrijven.
Zijn voornaamste doel? Even een glimlach op het gezicht toveren bij de inwoners van Los Angeles. Donateurs mochten hun voorkeur uitspreken over de tekst die in de lucht te zien zou zijn. How do I land? won overtuigend. - Opgehaald bedrag: bijna 3.553 euro.
4. Spekjeszeep
- Naam: Meat Soap
- Initiatiefnemer: Alli Dryer
- Wat: Het beste van twee werelden, zo omschrijft bedenker Alli Dryer het idee om zeep te maken van het vet dat overblijft na het bakken van vlees.
Op deze manier willen de makers van Meat Soap consumenten bewuster maken van de dierlijke ingrediënten die ook door grote fabrikanten worden gebruikt bij de productie van stukken zeep. En dat je handen na het wassen nog urenlang naar gebakken spekjes ruiken, zou voor de liefhebbers alleen maar een extra bonus zijn. - Opgehaald bedrag: 1.692 euro.
5. Aroma Klok
- Naam: SensorWake
- Initiatiefnemer: Guillaume Rolland
- Wat: Het is weer eens wat anders dan een wekkerradio of smartphone. Met de SensorWake (een soort aromatische klok), word je niet langer bruut gewekt door een hard doordringend geluid, maar zul je op basis van jouw favoriete geuren geleidelijk en relaxed ontwaken.
Denk aan een vers gezet kopje koffie. Of de geur van gemaaid gras. Het project van de Franse tiener Guillaume Rolland won in 2014 een prijs op de Google Science Fair. - Opgehaald bedrag: bijna 171.000 euro.
6. Struisvogeldutje
- Naam: Ostrich Pillow
- Initiatiefnemer(s): Studio Banana Things
- Wat: Met de Ostrich Pillow heb je altijd en overal een draagbaar en comfortabel kussen bij de hand hebt om een dutje te doen. Het ontwerp is op zijn minst opvallend te noemen, want je kunt min of meer letterlijk je 'kop in het zand steken'.
Het ziet er best comfortabel uit, maar wij vragen ons toch af of mensen in je omgeving niet heel raar opkijken als jij jouw struisvogelkussen opzet in een drukke trein, koffiebar of op kantoor. Desalniettemin was deze eerste campagne in 2012 zo'n succes dat er meer ontwerpen volgden. - Opgehaald bedrag: 173.217 euro.
7. Bakken in de zon
- Naam: GoSun Stove
- Initiatiefnemer(s): Patrick Sherwin
- Wat: Ook geschikt voor het grillige Nederlandse weer: de GoSun Stove werkt namelijk op zonne-energie en kan dus ook ’s avonds of op een bewolkte dag worden gebruikt. Zo kun je jouw eten op een duurzame wijze bereiden door voedsel te koken, stomen, bakken, frituren en natuurlijk grillen, simpelweg door het apparaat buiten te zetten.
De grootste droom van GoSun-oprichter Patrick is dat we in de toekomst alleen nog duurzame energievoorzieningen gebruiken en fossiele brandstoffen definitief tot het verleden zullen horen. - Opgehaald bedrag: 500.173 euro.
